ارزیاب خسارت بیمه ای و مشاور بیمه ای

تعریف ارزیاب خسارت

ارزیاب خسارت شخصی دارای تخصص است که به بررسی و ارزیابی علت حادثه و هزینه‌ی خسارات‌ وارده می‌پردازد و آن‌ها را گزارش می‌کند. ارزیاب خسارات، حق‌الزحمه‌ی خود را طبق مقدار تصویب شده از سوی شورای عالی بیمه، از بیمه گر یا بیمه گذار دریافت می‌کند. ارزیاب خسارت شخصی حقیقی و یا حقوقی مستقلی است که دارای مجوز از سوی بیمه مرکزی برای تحقیق در مورد چگونگی بروز حادثه و بررسی تعهدات مالی طرفین در بیمه‌نامه و مسئول نظارت بر تحقق تعهدات شرکت است.

آشنایی با ارزیابان خسارت و وظایفی که برعهده دارند؟

ارزیابان خسارت اشخاص حقیقی یا حقوقی مستقلی که به خسارات و ادعاهای بیمه‌گذاران به درخواست بیمه‌گران رسیدگی می‌کنند و طبق شرایط بیمه‌نامه و تعهدات بیمه‌گر مقدار خسارت وارده را ارزیابی و تعدیل می‌کنند.

بیمه‌گران با پرداخت حق‌الزحمه، ارزیاب خسارت بیمه‌ای را که فردی مستقل و کاملا مجرب است برای بررسی و تحقیق در مورد ادعای خسارت و همچنین ارزیابی ارزش هر خسارت و میزان واقعی آن بکار می‌گیرند . به عبارت دیگر ارزیاب خسارت موظف است خسارات اعلام شده از طرف بیمه‌گذاران را در شرکت بیمه بررسی و ارزیابی کند.

ارزیاب خسارت شغلی تخصصی است که نیاز به داشتن اطلاعات کامل و جامعی از اصول و حقوق، شرایط عمومی وخصوصی، بیمه‌نامه و همچنین آشنایی با اسناد و مدارک مربوط به خسارت دارد.

ارزیابان خسارت دارای پروانه ارزیابی خسارت بیمه‌ای از بیمه مرکزی بوده و به عنوان اشخاصی مستقل از شرکت‌های بیمه هستند که وظیفه بررسی و ارزیابی خسارت و تعیین مقدار آن و همچنین میزان تعهد بیمه‌گر مطابق با شرایط بیمه‌نامه و مذاکره برای تعدیل و تسویه خسارت‌های بیمه‌ای را به عهده می‌گیرند. این اشخاص که شغل منحصر به فردشان ارزیابی خسارت می‌باشد باید سوگند یاد کنند که به صورت مستقل و بر اساس شرایط بیمه‌نامه خسارت را ارزیابی نمایند.

نقش ارزیابان خسارت ایجاد ارتباط مناسب بین بیمه‌گذاران و شرکت‌های بیمه در زمان وقوع خسارت تحت پوشش بیمه می‌باشد. پرداخت خسارت در چارچوب قرارداد و تعهدات بیمه موضوع حائز اهمیتی است که شرکت‌های بیمه باید توجه بیشتری به آن داشته باشند. در زمان وقوع خسارت باید بین بیمه‌گذاران و شرکت‌های بیمه ارتباط مناسبی برقرار و خسارت وارده در چارچوب تعهدات بیمه پرداخت گردد.

ارزیابان خسارت بیمه‌ای بایستی با تدبیر، تکنیک، تجربه کافی و با صداقت خسارت‌ها را بررسی و گزارش خود را ارائه نمایند.
ارزیابان خسارت بیمه‌ای باید بتوانند به گونه‌ای اعتماد بیمه‌گذار و بیمه‌گر را جلب کنند که طرفین اطمینان حاصل کنند که نظر کارشناس در تعیین خسارت صحیح است.

حوزه فعالیت ارزیابان خسارت بیمه‌ای در سراسر کشور و بدون هیچ گونه محدودیتی در بررسی و ارائه گزارش ارزیابی خسارت بیمه‌ای است.

ویژگی‌های ارزیاب خسارت:

• بیطرف و مستقل، قابل اعتماد و عملکرد صحیح، سلامت نفس.
• متخصص، داشتن اطلاعات کاملی از اصول بیمه‌ای و حقوقی، محقق، دقیق و کاوش‌گر.
• مودب، باسیاست (دیپلمات)، باهوش، قابلیت متقاعد کردن افراد، شخصیت غیرتهاجمی، باتقوا، دور بودن از گناه.
• توانایی برقراری ارتباط شفاهی و نوشتاری به صورت شفاف و ساده در گزارشات تخصصی.
• قاطعیت و نداشتن تعصب.
• آگاهی، زیرکی و دقت به ظرافت‌های خاص هر نوع خسارت بیمه‌ای.
• وقت شناسی و ادراک محدودیت‌های زمانی.
• قابلیت جذب و درک سریع اطلاعات.

تحصیلات مورد نیاز ارزیاب خسارت

• شناخت اصول و قوانین بیمه .
• داشتن اطلاعات عمومی کافی در زمینه خسارت.
• شناخت محدودیت‌های حقوقی.
• آشنایی با حسابداری و محاسبات مالی/ شیمی/ برق/ فیزیک/ کتابداری/ تجارت (فروش/خرید قرارداد)/ مدیریت بازرگانی.
• آشنایی با امور فنی/ مهندسی مال بیمه شده (مهندسی ساختمان/ صنایع/ مکانیک/ برق).
• آشنایی با علم حقوق/ طب/ املاک/ بیمه (کارشناس بیمه/ مدیریت بیمه) .
• خوانده باز/ ورزشکار/ پیش‌بینی کننده.
• داشتن اطلاعات کاملی از قیمت فعلی هرچیز از بند کفش تا بند چتر.
• دانستن همه چیز/ همه چیز را دیدن و چیزی نگفتن.

 مشتریان ارزیاب خسارت

• بیمه‌گذاران.
• خود بیمه‌گران.
• بیمه‌گران.
• بیمه‌گران اتکایی.
• نمایندگان / کارگزاران.
• پذیره نویسان بیمه.

اقدامات ارزیاب در ارزیابی خسارت:

• دریافت مدارک و شواهد از ناظران عینی که در زمان وقوع حادثه به نحوی درگیر بوده یا حضور داشته‌اند و مراجع ذیربط.
• بررسی ماهیت، دلیل، میزان خسارت.

• تعیین مقدار و هزینه خسارت.
• ارزیابی و تعیین تعهدات بیمه‌گر مطابق شرایط بیمه‌نامه و محاسبه مبلغ قابل پرداخت در هر خسارت با در نظر گرفتن امکان بازیافت یا ارزش اسقاطی ‌مورد خسارت‌دیده.
• شرکت درجلسات بیمه‌گر و بیمه‌گذار برای ارزیابی و رسیدن به توافق.
• دریافت مجوز از بیمه‌گر و بیمه‌گذار برای انجام ارزیابی.
• بازدید و بررسی محل حادثه با هماهنگی با بیمه‌گذار/ بیمه گر.
• بررسی و ارائه توصیه‌های مورد نیاز برای جلوگیری از گسترش خسارت.
• انطباق دادن مشخصات مورد بیمه‌شده با مورد خسارت‌دیده.

عوامل موثر در عملکرد مناسب ارزیاب خسارت:

• عدم جانب‌داری، سلامت نفس و رازداری.

• سرعت عمل/ دقیق در همه امور.
• دید تخصصی و فنی.
• قاطع بودن و استحکام در برخورد‌ها.

خدمات ارزیابی خسارت: (در این رشته ها)

• اموال.

• وسایل نقلیه.
• مسئولیت/ مهندسی.
• اشخاص .

وظایف اساسی ارزیاب خسارت:

• آگاهی و دستیابی به جزئیات اصلی و خاص در یک خسارت این که یک خسارت چرا، چگونه و در چه زمان و مکانی رخ داده است. جزئیات کامل شامل مکان، زمان و علت رخداد زیان ،مبلغ خسارت تعلق گرفته و خطر یا حادثه‌ای که منجر به وقوع خسارت شده است، می‌باشد..
• انطباق خسارت با شرایط ذکر شده در قرارداد بیمه‌نامه. و مشخص نمودن مبلغ خسارت قابل جبران از طرف بیمه‌گر و علت وجود تفاوت احتمالی بین هزینه خسارت تعلق گرفته و قابل پرداخت. شرایط و محتویات بیمه‌نامه / استثنائات و انضمامات. میزان فرانشیز در هر بیمه‌نامه و هر خسارت/ فرصت اعلام حادثه به بیمه‌گر.
•  قابلیت محقق شدن شرایط جانشینی و حدود خسارت قابل بازیافت توسط بیمه‌گر.
• ارزیابی میزان و مبلغ خسارت.
• بکار گیری افراد متخصص و مشاورین مناسب
• اداره و مدیریت پروسه ارزیابی.
• بررسی دلیل ایجاد خسارت.
• ارائه نصیحت و توصیه‌های مدیریت ریسک.

روش کنترل خسارت روش مناسبی است که در مدیریت ریسک بکار گرفته می‌شود که به صورت زیر انجام می‌گیرد:
روش اول به صورت پیشگیری از وقوع خسارت است که با کاهش دادن پیاپی خسارت، از وقوع خسارات بسیار جلوگیری کند و احتمال وقوع خسارت را به کمترین مقدار ممکن برساند.

روش دوم به صورت کاهش میزان خسارت است، که ارتباطی با وقوع پیاپی خسارت نداشته و با کاهش شدت رخداد خسارت همراه است.

در بیشتر اوقات هر دو روش با هم در مدیریت ریسک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

موقعیت شغلی ارزیاب خسارت بیمه ای:

• انتخاب توسط بیمه‌گر

• داشتن استقلال و ذکر شدن در بیمه‌نامه.
• انتخاب توسط بیمه‌گذار در ارزیابی.
• کمک گرفتن از کارشناس متخصص/ کارشناسان متفرقه/ ناظران عینی/ بازرسان/ پلیس و همچنین اطلاعات شفاهی و مکتوب درگزارش ارزیابی خسارت.

ارزیابی خسارت در بیمه‌های مهندسی

ارزیاب خسارت یک شخصیت مستقل حقیقی یا حقوقی است که صلاحیت و تخصص لازم را جهت رسیدگی به پرونده خسارت بیمه ای دارد. به طور کلی وظایف ارزیاب خسارت به شرح زیر است:

اولین و مهمترین وظیفه ارزیاب، بررسی علت حادثه و تطابق آن با مفاد بیمه نامه و تصمیم در خصوص پوشش یا عدم پوشش حادثه مذکور در بیمه نامه می باشد. در ادامه ارزیاب موظف به بررسی ادعای بیمه گزار در خصوص خسارت و در نهایت ارائه گزارش و  تعیین مبلغ خسارت قابل پرداخت در تطابق با مفاد بیمه نامه می باشد.

معمولا در ارزیابی خسارت مراحل زیر توسط ارزیاب انجام می شود:

• بازدید میدانی از محل خسارت و بررسی و ارزیابی میزان آسیب
• ثبت و ضبط مدارک و شواهد و تصویر برداری از مواضع خسارت
• بررسی و پیشنهاد مناسبترین روش برای بازسازی
• درخواست مدارک مورد نیاز جهت تدقیق در برآورد خسارت
• پردازش اطلاعات و تهیه گزارش نهایی

در کشور ما، متولی تایید صلاحیت ارزیابان خسارت، بیمه مرکزی بوده که داوطلبان پس از قبولی در آزمون کتبی و مصاحبه شفاهی و گذراندن دوره‌های لازم، موفق به دریافت گواهینامه ارزیابی خسارت در رشته مورد تقاضا می‌گردند. قوانین و ضوابط ارزیابی خسارت در آیین نامه شماره ۸۵ مصوب شورای عالی بیمه (از ارکان بیمه مرکزی) تدوین شده است. در این آیین نامه وظایف ارزیابی بدین شرح عنوان شده:

• بررسی و تحقیق در خصوص علت بروز حادثه
• تعیین مقدار خسارت
• تشخیص میزان تعهد بیمه گر طبق شرایط بیمه نامه
• مذاکره برای تعدیل و تسویه خسارت بیمه ای

لازم به ذکر است در آیین نامه ۸۵ مشخص شده که ارزیاب خسارت میتواند از طرف بیمه گر (شرکت بیمه) یا بیمه گزار انتخاب گردد اما در عرف بین الملل به ارزیابی که از طرف بیمه گر انتخاب شده Loss Adjuster و به ارزیاب منتخب بیمه گزار Loss Assessor اطلاق شده و وظایف آنها اندکی متفاوت می‌باشد.

در کشور ما ارزیابی خسارت به زمینه‌های تخصصی باربری، مهندسی، درمان، اتومبیل، مسئولیت و آتش‌سوزی تقسیم شده که هر شخص میتواند تنها در یک زمینه تخصصی گواهینامه دریافت کند. متولی برگزاری آزمون کتبی، پزوهشکده بیمه بوده که زیر نظر بیمه مرکزی، فعالیت می‌کند.